Co to jest WIBOR(R)?
Nazwa WIBOR(R) to właściwie skrót od wyrażenia Warsaw Interbank Offered Rate i jest to stawka oprocentowania pożyczek na krajowym rynku międzybankowym. To wartość wykorzystywana przy udzielaniu przez banki pożyczek innym instytucjom tego typu. Można spotkać się także z synonimem WIBOR(R) – stopa rynkowa kredytów i pożyczek.
Wysokość WIBOR(R)u jest uzależniona głównie od głównych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego. Ustalaniem WIBOR(R)u zajmują się największe banki w Polsce właściwie w każdym dniu roboczym o godzinie 11.00, w trakcie tak zwanego fixingu.
Takie banki komercyjne w ramach fixingu WIBOR(R) wskazują stopę oprocentowania, po której są skłonne w danym dniu pożyczyć pieniądze dla innych banków. Następnie jest wyliczana średnia wysokość takiej stopy na bazie wszystkich złożonych ofert. Po odrzuceniu dwóch najwyższych i dwóch najniższych jest uzyskiwana średnia arytmetyczna, którą jest aktualny WIBOR(R). Ten z kolei wykorzystywany jest następnie dla ustalania wysokości oprocentowania kredytów i pożyczek różnego rodzaju dla konsumentów czy firm.
Stawka WIBOR(R) nie jest ustalana w sposób dowolny przez banki, ponieważ oferowane na fixingu stawki powinny mieścić się w przedziale pomiędzy aktualnie obowiązującą w kraju stopą depozytową a wysokością stopy lombardowej. Obie te stopy są ustalane co miesiąc na posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej działającej przy Narodowym Banku Polskim.
Rodzaje WIBOR(R)u
W dokumentach i ofertach dotyczących udzielania kredytów można znaleźć informację o stawce WIBOR(R) wykorzystywanej do ustalenia oprocentowania, wraz z marżą bankową. WIBOR(R) to kilka różnych stóp procentowych, a nie jedna. Są one wyliczane codziennie, ale każda może dotyczyć innego czasu trwania. Dlatego można wyróżnić:
- WIBOR(R) ON,
- WIBOR(R) TN,
- WIBOR(R) 1T,
- WIBOR(R) 2T,
- WIBOR(R) 1M,
- WIBOR(R) 3M,
- WIBOR(R) 6M,
- WIBOR(R) 9M,
- WIBOR(R) 12M.
Symbole umieszczone przy nazwie WIBOR(R) dotyczą okresu, na jaki obowiązuje dana stawka. Najczęściej banki wykorzystują przy udzielaniu kredytów klientom WIBOR(R) 3M, czyli trzymiesięczny lub WIBOR(R) 6M, czyli sześciomiesięczny.
Wpływ wysokości WIBOR(R) na koszt pożyczki
Kredyt lub pożyczka mogą być oprocentowane według stałej lub zmiennej stopy procentowej. Jeśli stopa jest stała, to bez względu na sytuację rynkową będzie identyczna przez kolejne okresy spłaty rat kapitałowo-odsetkowych.
Jednak najczęściej banki oferują zmienną stopę oprocentowania, która zmienia się wraz ze modyfikacjami wysokości stawki WIBOR(R) w odpowiednim okresie. Jeśli rosną w kraju stopy procentowe, a z taką sytuacją mamy do czynienia od października 2021 roku, to jednocześnie stopniowo rośnie WIBOR(R). Kredytobiorcy i pożyczkobiorcy odczuwają to mocno w postaci wzrostu wysokości spłacanych rat kapitałowo-odsetkowych.
Jeśli pożyczka jest oprocentowana według stawki WIBOR(R) 3M, zmiana jej oprocentowania następuje co 3 miesiące. Warto podkreślić, że np. WIBOR(R) 6M wykorzystywany jest najczęściej w przypadku zaciągania kredytów hipotecznych, czyli długoterminowych zobowiązań finansowych. Analogicznie do wcześniejszej sytuacji stawka oprocentowania pozostaje niezmienna przez kolejne 6 miesięcy i w takim trybie będzie zmieniana.
Prognozy stawek WIBOR(R)
Spadek lub wzrost stawki WIBOR(R) nie od razu przekłada się na wysokość rat kredytów i pożyczek, zwłaszcza jeśli chodzi o stawki obowiązujące najdłuższy czas – 6M, 9M czy 12 M. Natomiast w przypadku prognozowanych i oczekiwanych wzrostów wysokości głównych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego należy spodziewać się, że wzrośnie WIBOR(R). Coraz wyższa inflacja, spadek siły nabywczej pieniądza w czasie, malejąca polskiej waluty powodują, że RPP jest skłonna do tego, by podwyższać stopy.