Wody termalne – czym są?
Najważniejsze polskie źródła termalne występują w Tatrach. Zaliczają się do nich przede wszystkim baseny termalne w Białce Tatrzańskiej, choć cenne ośrodki uzdrowiskowe, czerpiące z właściwości wód geotermalnych, to także Cieplice czy Ciechocinek. W Europie natomiast prym wiodą francuskie wody termalne z Vichy, Avène i La Roche - Posay. Czym jednak są wspomniane wody? Zgodnie z obowiązującą ustawą prawa geologicznego i górniczego, definiuje się je jako wody podziemne, których temperatura na wypływie z ujęcia jest nie niższa niż 20 stopni Celsjusza. Ich ciepło bezpośrednio wiąże się z działaniem energii geotermalnej pochodzącej z wnętrza ziemi.
W zależności od głębokości oraz miejscowych warunków geologicznych wody termalne mogą różnić się zarówno temperaturą, jak i zawartością związków mineralnych. Właściwości fizykochemiczne typowe dla określonej wody determinowane są różnymi czynnikami. Jednym z najważniejszych jest obecność gazów, w szczególności dwutlenku węgla, a ponadto rodzaj i rozpuszczalność skał, jakie podczas podziemnego przepływu napotyka woda. Dostępne dane literaturowe wskazują, że w Polsce występują przede wszystkim geotermalne wody słabo zmineralizowane (mineralizacja < 1g/dm3) – krzemowe, fluorkowe, siarczkowe lub radonowe. Poza tym, wody mineralne (mineralizacja > 1g/dm3) - głównie chlorkowo-sodowe, chlorkowo - siarczanowo - sodowe, chlorkowo-sodowo-wapniowo-magnezowe oraz chlorkowo - wodorowęglanowo - sodowe.
Właściwości lecznicze
W 2002 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), uwzględniając wyniki rozmaitych badań, uznała balneoterapię za praktykę integracyjną, uzupełniającą leczenie bólu. Wartość lecznicza wód termalnych jest szczególnie dobrze udokumentowana w przypadku dolegliwości reumatoidalnych oraz schorzeń układu krążenia. Badania wskazują, że ciepłe źródła wywierają szereg korzystnych oddziaływań na organizm, m.in.:
- rozszerzają naczynia krwionośne i poprawiają ukrwienie tkanek;
- zwiększają dyfuzję przez błony komórkowe;
- obniżają ciśnienie krwi;
- powodują ogólną poprawę funkcjonowania układu krążenia, nerek oraz płuc;
- zwiększają rozciągliwość mięśni gładkich i szkieletowych;
- stymulują funkcje wydzielnicze, zwiększają poziom adrenaliny, histaminy, acetylocholiny, bradykininy;
- przyspieszają przemianę materii;
- działają przeciwzapalnie i immunomodulująco.
Podkreśla się ponadto szczególną rolę wód termalnych w terapii chorób skóry. Schorzenia dermatologiczne leczone z dobrym skutkiem balneoterapią to m.in. łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, trądzik pospolity, trądzik różowaty, liszaj płaski oraz łojotok.
Dlaczego warto korzystać z wód termalnych?
Korzyści płynących z zażywania kąpieli geotermalnych jest znacznie więcej. Okazuje się bowiem, że znakomicie wpływają także na ogólną kondycję psychofizyczną, niwelują stres i napięcie. Specjalnie tworzone kompleksy rekreacyjne są coraz częściej wybieraną formą spędzania wolnego czasu. Największą popularnością w Polsce cieszą się baseny termalne w Białce Tatrzańskiej, a wśród nich Terma Bania, która wykorzystuje wodę pozyskiwaną z głębokości 2500 m. Oddziaływanie termiczne wzmacniane zawartością określonych związków mineralnych odgrywa rolę nie tylko leczniczą, ale także stricte kosmetyczną. Wody termalne, szczególnie te bogate w krzemionkę, działają ochronnie i regenerująco na skórę. Poza tym niektóre z nich, obfitujące w mangan oraz jodowo-bromowe, prezentują wysoką aktywność antyoksydacyjną i, jak wskazują badania, wpływają na opóźnianie procesów starzenia cery.