Jak chronić dziecko przed ugryzieniami owadów?

Ugryzienia owadów u dzieci — zagrożenia

Po ugryzieniu owadów u dzieci organizm może wykazywać różne formy reakcji, takie jak:

• Miejscowa reakcja niealergiczna, znana również jako reakcja zwyczajna, charakteryzuje się przede wszystkim bólem, rumieniem skóry i niewielkim obrzękiem w miejscu użądlenia. Zwykle te objawy ustępują w krótkim czasie, najczęściej w ciągu kilku godzin lub dni, i nie mają większego znaczenia klinicznego.

• Miejscowa duża reakcja — obrzęk jest większy, osiągając średnicę powyżej 10 cm, a objawy utrzymują się dłużej niż 24 godziny. Pacjent może doświadczać gorączki, bólu głowy oraz uczucia rozbicia.

• Wstrząs anafilaktyczny — po kilku minutach po ugryzieniu mogą pojawić się pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, a także obrzęk górnych dróg oddechowych, które objawiają się kaszlem, świstami i dusznością. Dodatkowo mogą wystąpić bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka, spadek ciśnienia tętniczego i bóle głowy. Wówczas wymagana jest jak najszybsza pomoc lekarza.

• Reakcja toksyczna — może prowadzić do uszkodzenia mięśni, w tym serca, wątroby i nerek. Może również dochodzić do niedokrwistości hemolitycznej oraz skazy krwotocznej. W przypadku tej reakcji niezbędne jest natychmiastowe podjęcie odpowiednich działań — wezwanie pomocy medycznej.

Ochrona dzieci przed owadami

Ochrona dzieci przed owadami jest niezwykle ważna, zwłaszcza w okresie letnim, gdy insekty są szczególnie aktywne. Aby zapewnić bezpieczeństwo naszym najmłodszym, istnieje kilka skutecznych środków ochrony. Przede wszystkim wychodząc na spacer do pobliskiego parku czy do lasu należy pamiętać o odpowiednim ubiorze pociechy — długie spodnie i rękawy minimalizują wystawienie skóry na ugryzienia. Dodatkowo warto używać środków odstraszających owady, takich jak specjalne spraye lub kremy na bazie DEET, które działają odpychająco na komary i inne uciążliwe insekty. Ważne jest również unikanie miejsc, gdzie owady są szczególnie obecne, takich jak stojące wody czy obszary z dużą ilością roślinności. 

Jakie środki na owady są bezpieczne?

Przy doborze odpowiedniego repelentu należy przede wszystkim uwzględnić wiek dziecka. Środki skuteczne przeciwko komarom dla niemowląt mogą nie być wystarczająco skuteczne dla starszych dzieci, z kolei środki bezpieczne dla dzieci w wieku szkolnym mogą wywoływać niepożądane reakcje u najmłodszych.

Dla niemowląt zaleca się repelenty zawierające ikarydynę. Poszukując bardziej naturalnych rozwiązań, warto pomyśleć o olejkach eterycznych, np.:

• olejku lawendowym, 

• olejku eukaliptusowym, 

• olejku bazyliowym,

• olejku z trawy cytrynowej,

• olejku miętowym,

• olejku geraniowym.

Jednak przy ich stosowaniu należy zachować szczególną ostrożność, gdyż nieodpowiednio stosowanie mogą przyczyniać się do powstawania reakcji alergicznych u malucha. 

Jeden z bezpiecznych składników repelentów dla dzieci powyżej 1. roku życia to IR3535, czyli ester etylowy. Warto tutaj wspomnieć, że tego typu preparaty nie tylko odstraszają komary czy kleszcze, ale też wszy, osy czy pchły. Ponadto repelenty z dodatkiem IR3535 charakteryzują się długotrwałym działaniem na skórze, a także mogą być stosowane w różnych warunkach klimatycznych. W przypadku nieco starszych dzieci (w wieku przedszkolnym) można sięgać po repelenty o bardziej złożonym składzie, zawierające np. DEET — działają one skutecznie, blokując czynniki przyciągające owady.

Zasady bezpieczeństwa przy stosowaniu repelentów u dzieci

Przy stosowaniu repelentów u dzieci należy przestrzegać kilku zasad:

• Przed użyciem danego środka na komary trzeba dokładnie zapoznać się z ulotką — zwrócić uwagę na rodzaj substancji aktywnej, zalecenia producenta dotyczące wieku dziecka oraz częstotliwość aplikacji preparatu na skórę. 

• Nie powinno się stosować dużej ilości preparatu, najlepiej ograniczając jego użycie do odsłoniętych części ciała. Ponadto zaleca się jego aplikacji pod ubraniem.

• Repelent nie może dostać się do jamy ustnej. Wówczas nie stosuje się preparatów na dłonie ani w okolicach ust, nosa i oczu dziecka. 

• Nie należy aplikować preparatu na podrażnioną skórę ani na rany.

• W przypadku stosowania preparatu w aerozolu lepiej aplikować go na świeżym powietrzu, a nie w zamkniętych pomieszczeniach, aby zapobiec wdychaniu produktu przez dziecko.

• Przed nałożeniem preparatu na większą powierzchnię skóry dziecka, zaleca się przetestowanie go najpierw na niewielkim obszarze skóry. Jeśli w ciągu kilku minut pojawi się zaczerwienienie, obrzęk lub swędzenie, może to wskazywać na reakcję alergiczną, co wówczas jest sygnałem dla rodzica, aby nie stosować danego produktu.

• W przypadku dzieci preferuje się preparaty w formie żeli i kremów zamiast aerozoli, ponieważ zapewniają one bardziej precyzyjne aplikowanie bez ryzyka wdychania oparów.

• Dzieci nie powinny samodzielnie korzystać z repelentów. 

• Po powrocie ze spaceru należy przemyć miejsca, na których został zastosowany repelent.

Podsumowując, ochrona dzieci przed ugryzieniami owadów jest kluczowa dla zapewnienia im bezpieczeństwa i komfortu podczas aktywności na świeżym powietrzu. Stosowanie repelentów, ubieranie odpowiedniej odzieży oraz dobieranie konkretnych środków ochrony do wieku dziecka to ważne kroki w minimalizowaniu ryzyka ukąszeń, a także wszelkich konsekwencji z nimi związanych.

Po więcej porad o zdrowiu udaj się na: Aptelia.pl

Bibliografia: 

1. Znajdek-Awiżeń P., DEET w sprayach na owady — czy jest bezpieczny dla dzieci?, https://www.aptelia.pl/czytelnia/a888-DEET_w_sprayu_na_owady__czy_jest_bezpieczny_dla_dzieci [dostęp online: 18.06.2023]

2. Piechota M., Zagórska W., Nadmierne reakcje miejscowe po ukąszeniu przez komary – jak diagnozować i leczyć?, Pediatra po Dyplomie, https://podyplomie.pl/pediatria/18984,nadmierne-reakcje-miejscowe-po-ukaszeniu-przez-komary-jak-diagnozowac-i-leczyc [dostęp online: 18.06.2023]

3. Quercia O, Incorvaia C, Marseglia GL, Puccinelli P, Dell'albani I, Emiliani F, Frati F, Stefanini GF. Prevalence and incidence of reactions to insect stings in children: a reappraisal. Minerva Pediatr. 2014 Aug;66(4):257-60. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25198560/ [dostęp online: 18.06.2023]