Dziecięca próchnica to poważny problem zdrowotny, niestety często bagatelizowany przez rodziców. Wydaje się, że skoro zęby mleczne i tak wypadną, nie trzeba ich leczyć. To jednak błędne przekonanie, bo próchnica mleczaków negatywnie wpływa później na stałe uzębienie. Poznaj 5 głównych przyczyn próchnicy u dzieci i dowiedz się, jak chronić przed nią swojego malucha i starszaka.
Skąd się bierze próchnica u dzieci?
Próchnica jest zakaźną chorobą bakteryjną. Najczęściej pojawia się na skutek nadmiernego spożywania słodkich pokarmów. Może jednak wynikać z większej podatności zębów na działanie bakterii, a także z niedoboru wybranych składników mineralnych już w życiu płodowym. Do głównych przyczyn próchnicy u dzieci należy:
- nieprawidłowa higiena jamy ustnej lub brak tej higieny – np. kiedy dwulatek nie chce myć zębów, rodzice często nie mają siły, żeby walczyć o codzienne oczyszczanie uzębienia
- dieta z dużą liczbą pokarmów obfitujących w cukier (nie tylko słodycze, ale też i musy owocowe oraz soki) i częste podjadanie między posiłkami
- braki minerałów takich jak fluor i wapń w życiu płodowym
- podatność zębów i niski poziom ich uwapnienia
- korzystanie z butelki.
Próchnica u dzieci postępuje bardzo szybko. I kiedy pojawi się na jednym zębie, zagraża kolejnym mleczakom. Dlatego nawet jeśli nie widzimy czarnych plamek na dziecięcym uzębieniu, warto i tak co pół roku zabierać dziecko do stomatologa. Próchnica na mlecznych zębach w początkowym stadium może być przez nas niezauważona, bo przypomina osad nazębny. Czarne plamy próchnicowe to już kolejny etap świadczący o tym, że choroba postępuje.
Jak psują się zęby u dzieci?
Na powstawanie próchnicy u dzieci wpływ mają 4 główne czynniki: podatność tkanek zęba, płytka nazębna, podłoże i czas. Podatność na próchnicę wynika z różnych przyczyn. Jedną z nich może być niedostateczne wchłanianie fluoru w okresie rozwojowym zęba. Zaburzenia w tworzeniu się szkliwa również mają tu duże znaczenie. Jeśli mama w ciąży spożywa duże ilości węglowodanów, uzębienie dziecka staje się mniej odporne na choroby bakteryjne.
Sama podatność na próchnicę nie powoduje jeszcze, że zęby dziecka się psują. Musi pojawić się dodatkowy czynnik, który zapoczątkuje chorobę. W tym przypadku jest to płytka nazębna, czyli kolonie bakterii próchnicotwórczych. Kiedy dziecko zjada posiłek złożony ze słodkich produktów, bakterie przytwierdzają się do powierzchni zęba i wytwarzają kwasy. Te z kolei uszkadzają szkliwo, przez co zęby stają się delikatniejsze i bardziej podatne na psucie się. Rozwija się próchnica, na skutek której powstają ubytki. Dla dziecięcych zębów najgroźniejsze są produkty, które maluch może przez dłuższy czas trzymać w buzi. Wszelkiego rodzaju lizaki, ciągnące się gumy czy żelki, ale też soki pite z butelki czy przez słomkę stwarzają dla mleczaków poważne zagrożenie próchnicą. Dlatego tak ważne jest mycie zębów dzieci po każdym słodkim posiłku lub po wypiciu napoju innego niż woda. Zaleca się też odstawienie butelek i kubków niekapków przed ukończeniem przez dziecko 1. roku życia. Jeśli maluch po tym czasie nadal domaga się picia ze smoczka, powinien dostawać w butelce jedynie wodę bez żadnych dodatków (bez cukru, cytryny).
Częste podjadanie i karmienie nocne
Kiedy dziecko zje produkt złożony z węglowodanów lub skrobi (ta również daje pożywkę bakteriom próchnicowym), płytka nazębna przez kolejne pół godziny wykazuje działanie próchnicotwórcze. Jeśli maluch stale podjada, jego zęby wciąż są narażone na działanie kwasu (bakterie rozkładają cukry i wytwarzają kwas). Szczególnie niekorzystne dla dziecięcego uzębienia jest spożywanie przez dziecko słodkich produktów tuż przed snem oraz częste zjadanie papkowatych musów i koktajli. Podobny negatywny efekt na stan zębów ma karmienie malucha butelką i podawanie mu słodkich napojów w nocy, kiedy to wydzielanie śliny jest dużo mniejsze niż w ciągu dnia (stąd też zęby są jeszcze bardziej narażone na działanie cukru i kwasów). Powodem próchnicy u małych dzieci może być również nocne karmienie piersią oraz karmienie na żądanie (zespół karmienia piersią na skutek ciągłego zalegania resztek pokarmu na słabo zmineralizowanych zębach). Żeby uniknąć problemów próchnicowych, niemowlakowi należy przecierać zęby zwilżoną szmatką po każdym karmieniu i ograniczyć liczbę karmień w ciągu dnia.
Prawidłowa higiena jamy ustnej u dzieci
Mycie zębów niemowlaka należy do jednej z ważniejszych czynności pielęgnacyjnych. W ten sposób nie tylko dbamy o stan uzębienia naszego malucha, ale wyrabiamy mu zdrowe nawyki na przyszłość. Jeśli dziecko od samego początku było przyzwyczajane do szczoteczki i czyszczenia najpierw dziąseł, a później zębów rano i wieczorem, raczej nie zbuntuje się na tę czynność. Będzie to dla niego tak naturalne, jak codzienne ubieranie się czy jedzenie śniadania. Ważne, żeby dziecko miało w tym regularność, a rodzice nie bagatelizowali tej czynności. Oczywiście jeśli raz w tygodniu zdarzy się, że maluch lub starszak z jakiegoś powodu nie umyje ząbków, nie stanie się jeszcze tragedia. Jednak właściwa higiena jamy ustnej to podstawa do tego, żeby utrzymać mleczaki w dobrej kondycji.
Jak prawidłowo myć dziecięce zęby?
Instrukcja mycia zębów dla dzieci jest taka sama jak dla dorosłych. Zęby powinno myć się ruchem wymiatającym przez minimum 2 minuty rano i wieczorem, a najlepiej po każdym posiłku. Rodzice powinni myć dzieciom zęby nawet do 9 czy też 10. r. ż., jeśli dzieci korzystają ze szczoteczki manualnej. W przypadku szczoteczki sonicznej dla dziecka rodzice nadal powinni brać czynny udział w czyszczeniu uzębienia (szczoteczkę soniczną trzeba również odpowiednio „prowadzić” po zębach). Nieco łatwiej myje się zęby szczoteczką elektryczną soniczno-rotacyjną. Z takich szczoteczek mogą korzystać już dzieci od 3. r.ż. Rodzic przesuwa szczoteczkę elektryczną Oral-B 3+ na poszczególne zęby, nie wykonując przy tym żadnych dodatkowych ruchów. Mała okrągła główka szczoteczki dokładnie omiata każdy mleczak, oczyszczając go z osadu nazębnego oraz wymiatając resztki pokarmowe ze szczelin międzyzębowych. Bardzo miękkie włókna główki są delikatne dla dziecięcych dziąseł, dlatego mycie zębów jest dla dzieci przyjemne. Oral-B nie bez powodu jest więc najczęściej rekomendowaną przez stomatologów na całym świecie szczoteczką dla dzieci.
Żeby umyć dziecku zęby, na szczoteczkę nakładamy pastę z fluorem w ilości odpowiadającej wielkości ziarnka grochu. Po umyciu zębów dziecko musi wypluć resztki pasty z buzi i wypłukać jamę ustną wodą. Starsze dzieci, które potrafią już płukać usta, zamiast wody mogą używać płynu do płukania ust (nie musi już zawierać fluoru).
Próchnica u dzieci – jak ją rozpoznać?
Próchnica u dzieci występuje w tych miejscach, które najtrudniej dokładnie doczyścić i w których gromadzą się resztki jedzenia. Rzadko kiedy da się ją zaobserwować na gładkich powierzchniach zębów. Próchnica mleczaków, podobnie jak próchnica zębów stałych, ma 3 stadia rozwoju. Na początkowym etapie występuje tzw. plama próchnicowa. Szkliwo traci swoją przezroczystość i przebarwia się. Na zębach widać to jako plamki o matowej fakturze i barwie nieznacznie różniącej się od koloru zębów.
Kolejnym etapem dziecięcej próchnicy są plamy brązowe i czarne, które należy jak najszybciej skonsultować z dentystą. W przypadku mleczaków próchnica postępuje szybciej niż na zębach stałych i plamy te mogą przerodzić się w próchnicę średnią. Ta z kolei obejmuje już zębinę i może naruszać wewnętrzną strukturę zęba. Próchnica głęboka to kolejny etap psucia się uzębienia. Jednak w przypadku mleczaków trudno rozgraniczyć, kiedy mamy do czynienia z próchnicą średnią, a kiedy już z głęboką.
Jak zapobiegać próchnicy?
Żeby zapobiec próchnicy u dzieci należy:
- co pół roku zabierać dziecko na przegląd stomatologiczny,
- rano i wieczorem myć dziecku zęby (starszaki mogą to robić samodzielnie szczoteczką elektryczną i z pomocą aplikacji do mycia zębów),
- podawać dziecku regularne posiłki i wykluczyć częste przekąski,
- ograniczyć podawanie dziecku słodkich pokarmów zawierających cukier i skrobię,
- odstawić butelkę, a na pewno nie podawać w niej dziecku soków ani owocowych przecierów,
- ograniczyć karmienie dziecka musami i papkowatymi kaszkami z cukrem.
Źródła:
https://enel.pl/enelzdrowie/stomatologia/jak-leczyc-prochnice-zebow-u-dzieci
Powiązane artykuły
-
Jak dbać o higienę jamy ustnej niemowlaka?
Ząbkowanie to taki postrach młodych rodziców. Wiadomo, że kiedyś się to wydarzy, ale nie wiadomo ile będzie nas to kosztowało i ile będziemy musieli poświęcić, żeby (prawie) bezboleśnie przejść z dzieckiem przez ten trudny czas. No właśnie i tu się pojawia pytanie: Czy musi być trudno? Może można po prostu jakoś obejść te wszystkie dolegliwości? I jak ze wszystkim co dotyczy dzieci, odpowiedź brzmi: TO ZALEŻY (od dziecka, genów i okoliczności)! Prawdą jest, że od kiedy zostałam mamą, a nawet jeszcze zanim nią zostałam, bardzo często ktoś „bardziej doświadczony” kierował do mnie słowa: „Lepiej się wyśpij na zapas, bo jak dziecku będą szły zęby, to będą nieprzespane noce”, albo słyszałam różne ostrzeżenia, że to ząbkowanie to jest takie straszne – bobas marudny, cały czas płacze, jeść nie chce, spać nie chce i w ogóle nie wiadomo co z nim robić. Wtedy takie teksty potrafiły mnie zmrozić. A teraz? A teraz się nie boję! I tak nie śpię i te wszystkie „objawy” mam w pakiecie z bobasem, który jeszcze nie ma ani jednego ząbka!
-
Jak dbać o zęby dziecka?
Zdrowe i silne zęby u malucha wspierają również jego zdrowie ogólne. Jeśli lekceważymy tę kwestię, to od najmłodszych lat narażamy dziecko na tzw. próchnicę butelkową oraz wady zgryzu. O jakich zasadach warto pamiętać, by uniknąć problemów z zębami?
-
Mama wie lepiej: Misja jesienny spacer z dzieckiem - Jak to dobrze zorganizować, żeby nie odchorować?
Jesienny spacer z maluszkiem? A co w tym trudnego?! Ubieramy się i wychodzimy… pozornie brzmi banalnie, ale wcale nie jest to taka oczywista sprawa, a wizja jesiennego spaceru z maluchem często wzbudza niepokój w rodzicach. Czego się obawiają? Najczęściej niskich temperatur, zmiennej pogody i czyhających wirusów.
-
Zdrowe zęby dziecka - co powinno jeść w szkole?
Od tego, co przygotujesz swojemu dziecku na drugie śniadanie zależy, czy sięgnie w przyszłości po szkodliwe dla zębów „śmieciowe jedzenie”. Z kolei dobrze skomponowany szkolny posiłek wzmocni zęby i dziąsła twojego dziecka. Dentysta Aleks Charniuk, z kliniki Stankowscy & Białach w Poznaniu podpowiada, co „na ząb” można przygotować dziecku do szkoły.
Kamila
Zdrowe zęby dziecka - co powinno jeść w szkole? 2017-12-20 07:05:59 2017-12-14 10:25:51