Zatkany nos – co może być przyczyną?

Wiecznie zatkany nos – możliwe przyczyny

Nos to nasz naturalny klimatyzator, którego głównym zadaniem jest nawilżanie i ogrzewanie wdychanego powietrza [1]. Przesuszenie i stany zapalne błony śluzowej nosa objawiające się katarem nie sprzyjają osiągnięciu tego celu. Stanowią też czynnik ryzyka rozwoju zapalenia zatok przynosowych. Zatkany nos po położeniu się i ból głowy podczas schylania się mogą wskazywać, że doszło do stanu zapalnego w zatokach, a gromadząca się tam wydzielina nie ma swobodnej drogi ujścia. Kiedy przewody nosowe są zatkane, zatoki przynosowe nie mogą być prawidłowo wentylowane, co sprzyja namnażaniu się bakterii, wirusów i grzybów, które powodują stan zapalny [2]. Wydzielina jest wówczas produkowana w nadmiernej ilości i tworzy się błędne koło – obrzęk błony śluzowej nosa utrudnia jej usuwanie, co prowadzi do zatkania zatok i jeszcze szybszego namnażania się chorobotwórczych drobnoustrojów. Przewlekły nieżyt nosa może być związany z niedoleczonymi infekcjami sezonowymi, ale może mieć również podłoże alergiczne [3]. Niewłaściwie leczona alergia wziewna i częsty kontakt z alergenem powoduje chroniczny stan zapalny śluzówki nosa, co objawia się jako wiecznie zatkany nos i trudności z oddychaniem, a w dalszej perspektywie – zwiększone prawdopodobieństwo zapalenia zatok przynosowych.

Przewlekły katar przy alergii sezonowej – jak to możliwe?

Alergie wziewne mogą mieć charakter sezonowy (uczulenie na pyłki drzew, traw i bylin oraz zarodniki grzybów i pleśni) lub całoroczny (uczulenie na sierść zwierząt i roztocza kurzu domowego) [4]. Jednak nawet alergia sezonowa może spowodować chroniczne problemy z nieżytem nosa. Dzieje się tak dlatego, ponieważ kontakt z alergenem przy nieleczonej alergii powoduje permanentny i zaostrzający się stan zapalny w miejscu kontaktu z nim, czyli przy alergii wziewnej – w śluzówce nosa. Stąd wiecznie zatkany nos, nawet gdy w danym momencie brak we wdychanym powietrzu czynników powodujących uczulenie. Z tego względu zaleca się jak najwcześniejsze ustalenie typu alergenów wywołujących reakcję uczuleniową na podstawie testów skórnych i podjęcie odpowiedniego leczenia.

Jak leczyć alergię i inne przyczyny przewlekłego stanu zapalnego błony śluzowej nosa?

Leczenie chronicznego stanu zapalnego śluzówki nosa, które prowadzi do zniwelowania uczucia zatkania przewodów nosowych, zależy od przyczyny tej przypadłości. Jeśli powodem jest alergia, zaleca się konsultację z lekarzem alergologiem, który zaleci odpowiednie leki – preparaty antyhistaminowe lub/oraz spray z kortykosteroidami do stosowania miejscowego (donosowo) [5]. Możliwa jest również immunoterapia alergenowa, ale na jej rezultaty trzeba poczekać nawet kilka miesięcy. Przy uczuciu wiecznie zatkanego nosa pomocny jest spray z kortykosteroidami Nasometin Control*, przeznaczony dla osób dorosłych i błyskawicznie przynoszący ulgę. Nasometin niweluje obrzęk błony śluzowej nosa i ułatwia oddychanie. Jedna aplikacja wystarcza na cały dzień [6]. Jeśli przyczyną zatkanego nosa jest zapalenie zatok, lekarz musi ustalić charakter tego schorzenia i zależnie od jego etiologii zaordynować odpowiednie leczenie. W przypadku przewlekłego zapalenia zatok przynosowych konieczne może być nawet operacyjne ich udrożnienie.

Domowe sposoby na zatkany nos

Przy uczuciu permanentnie zatkanego nosa ulgę przyniosą inhalacje z dodatkiem olejków: eukaliptusowego, mentolowego lub sosnowego. Inhalacje rozrzedzają wydzielinę i ułatwiają jej usuwanie. Warto zadbać także o odpowiednie nawilżenie powietrza w pomieszczeniach. Chroni to śluzówkę nosa przed przesuszeniem, co zapobiega jej podatności na rozwój stanów zapalnych.

Przypisy:

1. Alvaro A. Cruz, Alkis Togias, Reakcje górnych dróg oddechowych na zimne powietrze, Medycyna Po Dyplomie, 2009 (1).

2. Mariola Zagor i in., Zapalenie zatok przynosowych, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-nosa-i-zatok/179617,zapalenie-zatok-przynosowych, data dostępu 14.03.2022.

3. Monika Świerczyńska- Kępa, Alergiczny nieżyt nosa, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/57586,alergiczny-niezyt-nosa, data dostępu 11.03.2022.

4. Alergie – co warto wiedzieć, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57548,alergia, data dostępu 14.03.2022.

5. Arcimowicz M.: Skuteczne i bezpieczne leczenie alergicznego nieżytu nosa. Alergopro_l 2015; 11(3): 11-22.

6. Charakterystyka Produktu Leczniczego Nasometin Control.

* Nasometin Control, 50 mikrogramów/dawkę, aerozol do nosa, zawiesina. Skład: Każde rozpylenie zawiera odmierzoną dawkę 50 mikrogramów [µg] mometazonu furoinianu (w postaci mometazonu furoinianu jednowodnego). Lek zawiera 0,02 mg/dawkę chlorku benzalkoniowego. Wskazania: leczenie objawów zdiagnozowanego przez lekarza sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa u dorosłych w wieku od 18 lat. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; nieleczone miejscowe zakażenie błony śluzowej nosa (tj. opryszczka); niedawno przebyta operacja nosa lub uraz nosa (do czasu wyleczenia, gdyż kortykosteroidy hamują gojenie się ran). Podmiot odpowiedzialny: Sandoz GmbH, Biochemiestrasse 10, A-6250 Kundl, Austria. Podmiot promujący: Sandoz Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 50C, 02-672 Warszawa, tel. 22 209 70 00, www.sandoz.pl.